هر آزادی بی زادی !

اکنون بسیط زمین . . . از پیرایه ی وجود متجلببان جلباب علوم و متحلیان به حیلت هنر و آداب خالی شده . . . و جمعی باقی ماندند [که] . . . کذب و تزویر را وعظ و تکذیر دانند و تحرمز و نمیت را صرامت و شهامت نام کنند . . . هر یک از ابناءایسوق در زی اهل فسوق امیری گشته و هر مزدوری دستوری و هر مزوری وزیری و هر مدبری دبیری و . . . هر مسرفی مشرفی و هر شیطانی نایب دیوانی و هر کون خری سر صدری و هر شاگرد پایگاهی خداوند حرمت و جاهی و هر فراشی صاحب دورباشی و هر جافی یی کافی یی و هر خسی کسی و هر خسیسی رئیسی و هر غادری قادری و هر دستاربندی بزرگوار دانشمندی و هر جمالی هز کثرت مال با جمالی و هر حمالی از مساعدت اقبال به فصحت حالی ...
در چنین زمان که قحط سال مروت و فتوت باشد و روز بازار ضلالت و جهالت ممتحن و خوار و اشرار ممَکن و در کار ، کریم فاضل تافته ی دام محنت و لئیم جاهل یافته ی کام نعمت ، هر آزادی بی زادی و هر رادی مردودی و هر نسیبی بی نصیبی و هر حسیبی نه در حسابی... !


تاریخ جهان گشای جوینی ؛ به نقل از کتاب "زوال اندیشه ی سیاسی در ایران".